12 AÄŸustos BirleÅŸmiÅŸ Milletler Uluslararası Gençlik Günü, kuÅŸak tartışmalarından pandeminin getirdiÄŸi umutsuz atmosferde gençlerin hissettiklerine ve geleceklerine dair öngörülerine kadar gençlik üzerine uzun süredir tartışma deÄŸerini hem dünyada hem de Türkiye’de kaybetmeyen konuları, gençlerin, bugüne kadar yapılan tartışmaların çoÄŸunda olduÄŸu gibi nesne deÄŸil özne olarak ele alması için bir fırsat oluÅŸturuyor. Bu yazı da özellikle COVID-19 gölgesinde ve BM’nin 2020 için öne sürdüÄŸü Küresel Eylem Ä°çin Gençlik Katılımı baÅŸlığı çerçevesinde ülke ve dünya gençleri olarak gündemlerimizde ve sorumluluklarımızda neler olduÄŸunu ele alacak.
Gençlik, kabul edilen sınırları deÄŸiÅŸmekle birlikte bu sınırların en altından en üstüne diÄŸer yaÅŸ gruplarına kıyasla fiziksel, psikolojik ve ekonomik olarak en fazla deÄŸiÅŸime uÄŸrayan ve etkiye açık olan; aynı zamanda da yerel, ulusal ve küresel olarak iyiye yönelik bir deÄŸiÅŸim için en fazla potansiyeli kendinde barındıran dönem. Bu anlamda COVID-19’un da bu dönemi yaÅŸayan insanlar üzerindeki etkisinin diÄŸerlerinden farklı olmasını beklemek doÄŸal olandır. Gençlik döneminin olaÄŸan belirsizliklerine eklediÄŸi belirsizliklerle kriz, gençlerin mücadele yöntemlerinin de en güncel çerçevesini oluÅŸturuyor. OECD’nin COVID-19 ve Gençlik AraÅŸtırmasının sonuçları ise bu konuda anlamlı veriler sunuyor: Rapora göre gençlerin COVID-19’un etkilerini yatıştırmakta en çok zorlandıkları alanları OECD ülkeleri içinde sırasıyla ruh saÄŸlığı, istihdam, net gelir, eÄŸitim, aile ve arkadaÅŸlık iliÅŸkileri, bireysel özgürlüÄŸün kısıtlanması, güvenilir bilgiye ulaÅŸma, barınma ve fiziksel saÄŸlık oluÅŸturuyor (OECD, 2020).
DiÄŸer yaÅŸ gruplarıyla birlikte gençlerin daha kırılgan olduÄŸu istihdam konusunda da aynı etkiye açıklık tablosunu görebiliyoruz. Pandemiden en fazla etkilenen istihdam alanlarını 15-29 yaÅŸ arası gençlerin %35’inin sahip olduÄŸu güvencesiz ve düÅŸük ücretli iÅŸler oluÅŸtururken pandeminin baÅŸlangıcından itibaren göstergeler 15-24 yaÅŸ arası gençlerin Åžubat ve Mart arası iÅŸsizliÄŸin yükselmesinden en fazla etkilenen grup olduÄŸunu söylüyor (OECD, 2020). Türkiye Gençlik STK’ları Platformu’nun Nisan 2020’de 30 büyükÅŸehirde yaÅŸayan 15-30 yaÅŸ grubundaki gençlerin pandemi günleri içerisindeki psiko-sosyal ve ekonomi iliÅŸkili genel ruh halini betimlemek amaçlı araÅŸtırmasına göre ise araÅŸtırmaya katılan gençlerin %63,3’ ü geleceÄŸi hakkında endiÅŸeli. Çalışan öÄŸrencilerin %45,4’ ü temel olarak çalışılan yerin kapanmış olması ya da yapılan iÅŸin evden çalışmaya müsait olmaması nedeniyle bu dönemde iÅŸlerini kaybetmiÅŸ durumda. (TGSP, 2020)
EÄŸitim baÅŸlığında ise en çarpıcı sonucu OECD tahminlerinin kayıp bir okul yılının hayat boyu gelirin %7 ila %10’unun kaybedilmesi olduÄŸunu göstermesi oluÅŸturuyor. 59 ülkede yapılan bir OECD araÅŸtırmasına göre birçok okul alternatif eÄŸitim fırsatları sunmasına raÄŸmen öÄŸrencilerin yalnızca yarısı müfredatın tamamına ya da çoÄŸuna eriÅŸebilir (OECD, 2020), Türkiye’de de 10 gençten 8’e yakını uzaktan eÄŸitimi takip eder ve %43,1 ise uzaktan eÄŸitimden yeterli faydayı alamazken (TGSP, 2020), bu tahminler uzun vadede büyük bir gelir azalışına iÅŸaret ediyor.
Tüm bunların ruh saÄŸlığına yansıması ise kaçınılmaz oluyor. Gençlerin %59,6 bu dönem içerisinde duygu durumlarının deÄŸiÅŸtiÄŸini ve yoÄŸun olarak (%75,6) kaygılı olduklarını belirtiyorlar. Hastalıklardan korku düzeyi, baÅŸkaları ile konuÅŸma ihtiyacı ve maneviyata ayırılan süre artış eÄŸilimi gösterirken; yaÅŸam sevinci, bir iÅŸ yapmaya baÅŸlamadaki motivasyon ve hükümete güven düzeyi ise azalış eÄŸilimi gösteriyor (TGSP, 2020). BirleÅŸik Krallık ve Amerika’da yapılan araÅŸtırmalar 18-29 yaÅŸ arası gençlerin diÄŸer yaÅŸ gruplarına göre pandeminin başından beri daha yüksek düzeyde anksiyete ve stres yaÅŸadığını gösterirken, gençlerin okulların kapanmasıyla öÄŸretmenlerinin ve sınıf arkadaÅŸlarının saÄŸladığı sosyal ve duygusal destekten mahrum kalmaları ve final sınavlarının ertelenmesi ve iptali gençleri ve çocukları belirsizlik, anksiyete ve strese maruz bırakıyor (BM, 2020).
Bu tablo içinde gençlerin yapabileceklerini ve sorumluluklarını neler oluÅŸturabilir? Öncelikle uzun sürecek görünen bir belirsizliÄŸe karşı en temel ve baÅŸta gelen sorumluluÄŸun bireysel olarak ve en yakınlardan baÅŸlanarak sosyal iyi oluÅŸ hâlini olabildiÄŸince yüksek tutmanın gerekliliÄŸi olduÄŸu açık. Salgına karşı ve geri kalan fiziksel saÄŸlık koÅŸullarını saÄŸladıktan sonra, psikolojik iyi hâl için pandemide ve içinde bulunulan ekonomik koÅŸullarda önerilemeyecek olan terapi biçimleri yerine bibliyoterapiye baÅŸvurulabilir. Aynı ÅŸekilde bir dönem ve yaÅŸ grubu olarak aynı belirsizliÄŸin yaÅŸandığını ve pandemiden önce çoÄŸunluÄŸu ailesiyle yaÅŸamayan ya da kendi ailesini kurmamış insanlar olarak sosyal destekten diÄŸer yaÅŸ gruplarına göre daha uzakken bir bütün olarak yalnız olunmadığının bilinmesi önem taşıyor. Bu anlamda, kriz sürecinde STK’larda gönüllülüklerin ise bu gerçeklerin farkında olmak, bir dereceye kadar sosyal destek elde etmek ve üretkenliÄŸi sürdürmek için önem arz ettiÄŸi söylenebilir. ÇeÅŸitli katılımlarla kriz sürecinde dünya genelinde iyi bir sınav veremeyen politika yapıcıları eyleme yöneltmek ise sorumluluÄŸun kolektif ve daha önemli kısmını oluÅŸturuyor.
AyÅŸe Ulucak
Kaynakça
Covid 19 Pandemisinin Gençler Nezdinde Psiko-Sosyal ve Ekonomik Etkileri AraÅŸtırması Raporu. Türkiye Gençlik STK’ları Platformu. 2020. EriÅŸim adresi http://tgsp.org.tr/Uploads/Document/TGSP_Covid_19_Saha.pdf
OECD Survey on COVID-19 and Youth. (2020). EriÅŸim adresi https://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/youth-and-covid-19-response-recovery-and-resilience-c40e61c6/#endnotea0z6
Policy Brief: The Impact of COVID-19 on children. 2020. BM. https://un.org.au/files/2020/04/Policy-Brief-on-COVID-impact-on-Children-16-April-2020.pdf
Schooling disrupted, schooling rethoughtHow the Covid-19 pandemic is changing education. Reimers, M. ve Schleicher A.2020. EriÅŸim adresi https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=133_133390-1rtuknc0hi&title=Schooling-disrupted-schooling-rethought-How-the-Covid-19-pandemic-is-changing-education
Uneploymeny Rates, OECD-Updated: May 2020. 2020. EriÅŸim adresi http://www.oecd.org/sdd/labour-stats/unemployment-rates-oecd-update-may-2020.htm